โครงการพัฒนาศักยภาพทักษะด้านช่าง ฟื้นฟูจิตรกรรมไทย สืบสานมรดกวัฒนธรรม

โรงแรมอินภาวา อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น

ประเทศไทยเต็มไปด้วยมรดกทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่า ไม่ว่าจะเป็นจิตรกรรมฝาผนัง ประติมากรรม หรือโบราณสถาน ซึ่งล้วนเป็นสมบัติทางวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงภูมิปัญญา ความเชื่อ ศาสนา ประวัติศาสตร์ และวิถีชีวิตของผู้คนในอดีต ผ่านภาพวาด และประติมากรรมที่มีความประณีตของช่างศิลปกรรมไทย เป็นมรดกที่ส่งต่อแรงบันดาลใจและความภาคภูมิใจให้กับคนรุ่นหลัง ทว่ากาลเวลาและปัจจัยแวดล้อม อาทิ ความร้อน ความชื้น และการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้าง ได้ทำให้ประติมากรรมหรือภาพวาดจิตรกรรมเสื่อมสภาพและสูญเสียความงดงามที่เคยมี เพื่อรักษามรดกอันทรงคุณค่านี้ กรมศิลปากร โดยกองโบราณคดี และกลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม ได้ริเริ่มโครงการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการอนุรักษ์ โดยได้รับการสนับสนุนจาก มูลนิธิสุทธิรัตน์ อยู่วิทยา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2565 โครงการนี้มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มพูนทักษะ และความชำนาญของช่างอนุรักษ์ พร้อมพัฒนาแนวทางการฟื้นฟูที่ทันสมัยและยั่งยืน เพื่อรักษาไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรมของชาติให้ดำรงอยู่คู่สังคมไทยต่อไป

การจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการรอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง

ครั้งที่ 1 (พ.ศ. 2565) ที่วัดใหญ่สุวรรณารามวรวิหาร และวัดมหาสมณารามราชวรวิหาร จังหวัดเพชรบุรี โดยเน้นการบูรณาการทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติเป็นเวลา 3 วัน

ครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2566) การอบรมขยายไปยังพื้นที่ วัดบุญวาทย์วิหาร จังหวัดลำปาง มุ่งเน้นการวิเคราะห์ปัญหาและการเพิ่มทักษะที่เกี่ยวข้องกับการวางแผนและการจัดทำประมาณการงบประมาณ เพื่อเตรียมความพร้อมในการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังที่ครอบคลุมในทุกขั้นตอน บุคลากรจากสำนักศิลปากรทั่วประเทศได้รับการฝึกฝนจากช่างอนุรักษ์ที่มีความเชี่ยวชาญ รวมถึงการสืบสานวิธีการอนุรักษ์ดั้งเดิมของช่างศิลปกรรมไทย

ครั้งที่ 3 วันที่ 17 – 20 ธันวาคม 2567 ณ โรงแรมอินภาวา อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ในหัวข้อ “รวมใจรักษ์ ฮักษ์ฮูปแต้ม” เพื่อพัฒนาทักษะช่างฝีมือด้านการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังให้ได้มาตรฐาน และเผยแพร่องค์ความรู้ พร้อมแลกเปลี่ยนประสบการณ์การจัดการปัญหาทางวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมแก่บุคลากรในส่วนกลางและภูมิภาค เป้าหมายของโครงการนี้ไม่เพียงแต่เพื่อฟื้นฟูงานภาพวาดจิตรกรรม และประติมากรรมในปัจจุบัน แต่ยังมุ่งเน้นการสร้างมาตรฐานการอนุรักษ์ให้เป็นหนึ่งเดียวกัน พร้อมพัฒนาช่างฝีมือรุ่นใหม่ที่สามารถต่อยอดงานอนุรักษ์ด้วยความเข้าใจลึกซึ้งในศาสตร์และศิลป์ สร้างอนาคตที่มั่นคงให้กับศิลปวัฒนธรรมของชาติ

เพราะภาพวาดจิตรกรรม และประติมากรรมไม่ใช่เพียงงานศิลป์ แต่คือจิตวิญญาณของชาติ โครงการพัฒนาศักยภาพช่างอนุรักษ์นี้จึงเป็นอีกหนึ่งพลังสำคัญในการส่งต่อมรดกไทยให้คนรุ่นหลังได้ภาคภูมิใจ และคงอยู่เป็นมรดกที่ล้ำค่าสืบไป